Charakterystyka sołectwa

Łukowo (niem. Lukowo) to średniej wielkości wieś sołecka. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1387 roku. Wiemy, że w XVI wieku funkcjonował tu młyn i dwie karczmy, a w 1780 roku wzniesiony został kościół pw. św. Michała Archanioła – w całości drewniany, kryty gontem, o konstrukcji zrębowej z wieżą przy zachodniej nawie. Wewnątrz świątyni, w zwieńczeniu ołtarza umieszczono cenny obraz Wacława Graffa „Sztuka umierania” z 1753 roku oraz rzeźby świętych z końca XVIII wieku. Około 1822 roku Łukowo zakupił Józef Grabowski, oficer napoleoński i polityk. W 1830 roku nie brał on bezpośrednio udziału w powstaniu listopadowym, ale organizował pomoc dla walczącej Warszawy i zapewniał schronienie powstańcom przekraczającym granicę rosyjsko-pruską. Właśnie w ramach takiej działalności, na prośbę Adama Mickiewicza, sprowadził z obozu dla internowanych pod Elblągiem brata poety – Franciszka, pułkownika 3 pułku ułanów. Spotkanie braci nastąpiło w Łukowie, w wigilię Bożego Narodzenia 1831 roku. Tu odbyli oni również ostatnią pasterkę w kraju, przed udaniem się na obczyznę. Poeta przebywał w Łukowie do 2 stycznia 1832 roku, a jego brat pozostał w majątku do 1859 roku, czyli do momentu sprzedaży wsi Niemcom.