Charakterystyka sołectwa

Żelazno – wieś leży nad jeziorem Żelazno, o pow. 28 ha[3][4]. Na południe od wsi przepływa Kanał Obry. Żelazno było wzmiankowane w 1392, kiedy to Tomasz, opat lubiński nadał je braciom Janowi Roszen i Zbilutowi. Wieś duchowna, własność opata benedyktynów w Lubiniu pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Żelazno należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[7]. Żelazno należało do okręgu krzywińskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas (1846) Petri[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Żelazno liczyło 254 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 30 dymów (domostw). Pod koniec XIX wieku w miejscowości była szkoła katolicka[5]. Wieś gospodarska liczyła wtedy 80 domostw i 449 mieszkańców, a wieś dworska 7 domostw i 95 mieszkańców. Dwór z przełomu XIX i XX wieku został przekształcony w sklep.