Charakterystyka sołectwa

Karna – pierwsze wzmianki o wsi Karna, która początkowo była własnością rycerską, a później szlachecką pochodzą z 1238 roku (Carna). Nad Szarką, 2 km na płn.-wsch. od wsi, znajdują się pozostałości dwuczłonowego grodziska pierścieniowatego o średnicy wewn. ok. 100 m z fosą. Jest to miejsce grodu datowanego na pierwszą połowę XIII w., a w średniowieczu zwane było Roczków Ostrów. W 1925 r. znaleziono tu skarb monet srebrnych z XI w. Jednym z pierwszych właścicieli tutejszego majątku był Prot Mielęcki (1792-1867), major jazdy poznańskiej w powstaniu listopadowym. Jego syn, urodzony w Karnej płk Kazimierz Mielęcki (1837-63), dowodził jednym z oddziałów w powstaniu styczniowym na Kujawach. Ciężko ranny w starciu pod Mikorzynem, zmarł w Mamliczu koło Szubina, natomiast pochowany został na cmentarzu w Łabiszynie. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Karna należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej. Karna należała do tuchorskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiła siedzibę majątku Karna, który należał wówczas do Jana Bnińskiego. Według spisu urzędowego z 1837 roku Karna liczyła 184 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 13 dymów (domostw). W piwnicach nieistniejącego już pałacu i dwóch barakach mieścił się tu w 1942 r. żydowski obóz pracy dla ok. 120 Żydów niemieckich, czeskich i polskich, którzy byli zatrudnieni przy oczyszczaniu rowów i regulacji Szarki. Zabudowa wsi ma charakter rozproszony. W jej płd.-zach. części znajduje się park podworski (ok. 10 ha) z XIX w., o zachowanym układzie prostokątnych alejek i kanałów. Wśród starego drzewostanu rosną okazy pomnikowe: wiąz szypułkowy, lipa drobnolistna, dęby, buki oraz resztki alei platanowej. Stojący tu niegdyś dwór oraz większość budynków folwarcznych rozebrano po II wojnie światowej.