Lubasz
Charakterystyka sołectwa
Lubasz – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Lubasz. Częściami wsi Lubasz są: Bończa, Cegielnia, Sławienko i Zielonowo.
Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Lubasz. We wsi znajduje się późnobarokowy kościół parafialny oraz barokowy pałac z parkiem krajobrazowym, przebudowywany w późniejszych epokach. Od wschodu wieś ograniczają brzegi jeziora Lubaskiego. We wsi znajduje jezioro o 1. klasie czystości, ośrodek wypoczynkowy z polem biwakowym oraz domki letniskowe, przedszkole, jedna szkoła podstawowa, dwa gimnazja (w tym jedno niepubliczne) oraz zespół szkół ponadgimnazjalnych Edukacja Lubasz.
Na terenie wsi czynna jest hala sportowa ze ścianą wspinaczkową i siłownią. Na terenie ośrodka wypoczynkowego znajduje się zespół boisk Orlik a na ulicy Szkolnej boisko wielofunkcyjne z gumową nawierzchnią. W Lubaszu działa klub sportowy Radwan Lubasz. Piłkarze obecnie grają w V lidze (klasa okręgowa). Stadion Radwanu posiada plastikowe krzesełka i jest oświetlony.
Lubasz podzielony jest na kilka osiedli – Osiedle Górczyn, Osiedle Gorajskie oraz Osiedle Glinki. W centrum wsi swoje oddziały mają dwa banki. Przez Lubasz biegnie czynna dla ruchu towarowego linia kolejowa Wągrowiec ↔ Bzowo Goraj. Lubasz posiada kolejowy przystanek osobowy i ładownie.
Podanie o zaklętym zamku w Lubaszu opisał Lucjan Siemieński.