Śmiardowo Krajeńskie
Charakterystyka sołectwa
Śmiardowo Krajeńskie – najstarsze ślady obecności społeczności w Śmiardowie Krajeńskim datuje się na pierwszą połowę III tys. p.n.e. Są nimi relikty osady oraz megalityczny grobowiec, które zostały odkryte w 1975 r. Jedna z pierwszych pisanych wzmianek o Śmiardowie pochodzi z 1511 r. W pierwszych stuleciach Śmiardowo było wsią sołecką. Dopiero w 2 połowie XVIII w. powstał tu folwark, którym zarządzał dzierżawca. Około połowy XIX w. wybudowano dwór, a następnie pozostałe obiekty folwarczne. Nazwa wsi ulegała kilkakrotnie zmianie, np. Smardowo, Smirdowo, Schmirtenau, aż wreszcie Śmiardowo Krajeńskie. Obecnie wieś liczy około 500 mieszkańców i ma charakter typowo rolniczy. Funkcjonuje w niej 30 gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha. Rolnicy specjalizują się głównie w uprawie pszenicy i rzepaku, a kilku uprawia ziemniaki. Tylko nieliczne gospodarstwa zajmują się hodowlą trzody chlewnej czy bydła. Na terenie wsi znajduje się 55 obiektów ujętych w Gminnym Programie Opieki nad Zabytkami dla Gminy i Miasta Krajenka. W 2011 r. ukazała się bogato ilustrowana kronika wsi pt. „Śmiardowo Krajeńskie Nasza Mała Ojczyzna” pod redakcją Teresy (Morgulec) Brzezińskiej, obejmująca informacje dotyczące wsi i jej mieszkańców od czasów najdawniejszych, aż po czas dzisiejszy.